سیاه شدن روغن موتور یکی از اتفاقاتی است که در بسیاری از روغن موتور خودروها رخ می‌دهد. روغن موتور در کارکرد و بازده موتور خودرو نقش زیادی دارد. جلوگیری از ایجاد اصطحکاک و فرسایش در اجزای تشکیل دهنده‌ی موتور وظیفه اصلی روغن موتور است. به همین خاطر کیفیت روغن موتور از مسائل جدی در ایمنی و کارکرد خودرو به حساب می‌آید. چک کردن مرتب روغن در موتور باعث می‌شود تا در صورتی خرابی سریعا تشخیص داده شود. سیاه شدن رنگ در روغن‌های موتور یک زنگ خطر به شمار می‌رود. برخی از اوقات روغن سیاه کارایی و فایده‌ای به همراه ندارد. به همین خاطر رانندگی در این حالت کاری بسیار پر مخاطره خواهد بود. در این مقاله به دلایل سیاه زود هنگام روغن موتور خواهیم پرداخت. با توجه به اهمیت و کاربردی بودن مطالب پیشنهاد می‌شود تا انتها ما را همراهی کنید.
مطالب
وظیفه روغن موتور و اهمیت استفاده از آن:
روغن موتور در نقش یک روانکار در موتور خودرو می‌باشد. روغن در موتور از سمت پایین به بالا پمپاژ شده و استفاده می‌شود. در زمانی که موتور خاموش است روغن در بخشی به نام کارتل جای می‌گیرد. کارتل پایین‌ترین بخش یک موتور است که مانند مخزن روغن عمل می‌کند. بعد از روشن شدن خودرو وسیله‌ای به نام اویل پمپ آغاز به کار می‌کند. با به کار افتادن اویل پمپ روغن به بالا پمپاژ شده و به همه بخش‌های موتور می‌رسد. سوپاپ‌ها و پیستون موجب ایجاد شدن میزان بالایی از اصطحکاک می‌شود. این میزان از اصطحکاک باعث به وجود آمدن حرارت زیادی نیز خواهد شد. به همین خاطر به کمک روغن موتور از اصطحکاک و حرارت زیاد ناشی از آن جلوگیری می‌شود. بدون استفاده از روغن موتور قطعات و اجزای تشکیل دهنده موتور در عرض چند دقیقه متلاشی خواهند شد. این موضوع نشان دهنده اهمیت بسیار زیاد روغن موتور در خودرو است. اما روغن موتور برای اینکه بتواند عملکرد مناسبی از خود نشان دهد باید سالم و با کیفیت باشد.
چرا روغن موتور سیاه می‌شود؟
یکی از دلایل سیاه شدن روغن موتور چرخه‌های حرارتی در موتور خودرو است. این چرخه‌های حرارتی کاملا طبیعی بوده و با سرد و گرم شدن روغن رنگ آن تیره می‌شود. مورد دیگری که باعث تیره شدن رنگ روغن در موتور خودروی شما خواهد شد بعضی از افزودنی‌ها هستند. این تغییر رنگ در موتور نیز خطراتی به همراه ندارد. عاملی بعدی که در رنگ روغن موتور موثر است وجود رسوبات و ذرات مختلف در موتور خودرو است. رسوبات موجود در موتور خودرو از جنس کربن و تیره رنگ هستند. به همین خاطر بعد از مدتی رنگ روغن موتور نیز تیره خواهد شد. در واقع اگر رنگ روغن موتور بعد از مدتی زمانی تیره نشود خبر از وجود یک مشکل می‌دهد. چرا که روغن نتوانسته به اجزای مختلف موتور نفوذ کند. موتورهای بنزینی نیز اگر به درستی تنظیم نشده باشند موجب سیاه شدن رنگ روغن در موتور خواهند شد.
چه زمانی سیاه شدن روغن موتور به دلیل خرابی آن است؟
همانطور در بخش‌های قبل اشاره شد روغن‌های موتور بعد از مدتی به دلیل وجود رسوبات و دوه‌های موجود در موتور سیاه می‌شوند. اما در برخی از اوقات سیاه و تیره شدن روغن موتور به دلیل خرابی آن است. در چنین مواقعی باید نسبت به تعویض آن اقدام نمود. این موارد اعم از:
1- رنگ روغن موتور شیری و کفی باشد:
اگر واشر سر دچار نشتی شده باشد رنگ روغن کرمی شده و حالت کف آلود پیدا می‌کند. دوده سفید رنگی نیز از اگزوز خودرو خارج خواهد شد. این دوده نشانه‌ای برای از دست دادن روغن موتور در خودرو است.
2- روغن تیره و غلیظ:
اگر رنگ تیره در روغن موتور با غلظت زیاد همراه شده باشد یعنی روغن خراب شده است. بنابراین فورا باید نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
3- بوی بنزین در روغن موتور:
در این حالت تغییر رنگی که غیر عادی باشد مشاهده نمی‌شود. اما بوی بنزین را حس خواهید کرد.
4- روشن شدن چراغ موتور:
زمانی که روغن موتور به اندازه‌ی کافی در سیستم موجود نباشد این چراغ روشن می‌شود. تعیین زمان روشن شدن چراغ چک توسط رایانه‌های خودرو انجام می‌شود.
آیا باید از سیاه شدن زود هنگام روغن موتور نگران شد؟
بسیاری از افراد بر این باور هستند که سیاه شدن روغن موتور نشان از خرابی آن دارد. در حالی که این تصور صحیح نیست. بخش قابل توجهی از تغییر رنگ در روغن موتور بهدلیل رسوبات موجود در موتور خودرو است. پس جای نگرانی ندارد. با این حال اگر بعد از تعویض روغن و در مسافتی کمتر از 500 کیلومتر روغن سیاه شد باید نگران سلامت موتور بود. چرا که نشان از وجود رسوبات بیشتر از اندازه در موتور خودرو است. برای رفع این مشکل نیز می‌توان نسبت به شستشوی موتور اقدام نمود.
فاکتورهای مهم و تاثیرگذار در تعویض روغن موتور:
اولین فاکتوری که بر مدت زمان استفاده از روغن موتور اثرگذار است شرایط رانندگی با خودرو است. سرعت زیاد و حرکت در سراشیبی‌های تند از مواردی است که به خرابی زود هنگام روغن موتور منجر می‌شود. همینطور رانندگی‌های طولانی در جاده‌های خاکی هم می‌تواند بر این موضوع اثرگذار باشد. کیفیت خود روغن موتور مورد استفاده عامل بعدی است. روغن‌هایی که از سطح کیفی پایین‌تری برخوردارند زودتر باید تعویض شوند. همچنین کیفیت و تعویض به موقع فیلترها نیز در طولانی شدن عمر مفید در روغن موتور موثر است. آخرین توصیه‌ی در این مورد سرویس و تنظیم به موقع موتور خودرو است. ایرادات مربوط به سوخت رسانی و مشکلات برقی خودرو را به سرعت رفع کنید. در این صورت به بالا رفتن عمر مفید در روغن موتور مصرفی خود کمک خواهید کرد.
سخن پایانی:
سیاه شدن روغن موتور به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. در برخی از اوقات نشان از خرابی روغن دارد و در برخی از موارد نیز طبیعی است. به همین خاطر توصیه می‌شود تا تنها به مشاهده‌ی ظاهری روغن موتور اکتفا نشود. در بسیاری از اوقات افراد تنها با مشاهده رنگ سیاه روغن نسبت به تعویض آن اقدام می‌کنند. این در حالی است که اصلا نیازی به این کار نبوده است و فقط اتلاف هزینه صورت گرفته است. برای تعویض روغن موتور حتما با کارشناسان و متخصصین این حوزه مشورت کنید.